آثار و پیامد یک انتخاب، فرصتی برای جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی
تاریخ انتشار: ۲ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۱۱۵۲۴
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: در راستای تصمیم محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر انتصاب سید محمد هاشمی به عنوان جانشین خود، علی موسوی محقق و پژوهشگر، یادداشت زیر را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است.
با ابلاغ بخشنامه سازمان اداری و استخدامی در خصوص انتصاب جانشین برای وزرا و رؤسای سازمانهای مستقل زیر نظر رئیس جمهور مصوب ۲۴ فروردینماه ۱۴۰۱ محدودیت ایجاد شده در انتصاب قائم مقام که طی بخشنامه شماره ۲۹۹۸۶ مورخ ۲۸/۰۱/۱۳۹۷ از سوی سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ شدهبود لغو شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بخشنامه فروردین سال ۹۷ که در بند نخست آن تصریح شده بود، بنا بر تاکید و دستور رئیس جمهور وقت تنظیم شده است، متضمن آن بود که از تاریخ ابلاغ بخشنامه مزبور، همه پستهای سازمانی مصوب در دستگاههای اجرایی و واحدهای استانی آنها تحت عنوان «قائممقام»، به غیر از مواردی که مجوز ایجاد پست مربوطه به موجب قانون یا اساسنامه مصوب صادر شده باشد، حذف و استفاده از این عنوان در مکاتبات اداری مجاز نیست. استناد این بخشنامه به بندهای ج و د ماده ۲۹ قانون مدیریت خدمات کشوری بود که بر مبنای آن سطوح عمودی مدیریتی در وزارتخانه حداکثر میبایست چهار سطح باشد و پست قائم مقام بدون داشتن توجیه کافی به سطوح مدیریتی وزارتخانهها افزوده است.
هاشمی جوانترین معاون وزیر ارشاد و متولد نیمه دهه شصت است و پیش از این مسئولیت معاونت حقوقی، امور مجلس و استانهای وزارت ارشاد را برعهده داشت. در میان سوابق او حضورش در بنیاد فرهنگی خاتم و مدیریت مجموعه سرچشمه بیشتر در خاطر فعالان عرصههای فرهنگی کشور باقی مانده است اما آنچه از زمان ابلاغ این بخشنامه شکل گرفت، مقاومت دستگاههای اجرایی در حذف پست قائممقام از ساختار سازمانی خود بود بهگونهای که استفاده از عنوان جانشین برای تبعیت ظاهری و در عین حال استفاده از ظرفیت قائممقامی در سطوح مختلف مدیریتهای اجرایی مرسوم شد و به عارضهای در برابر اجرای این بخشنامه بدل گشت. به گونهای که روزنامه شرق در یادداشتی به قلم محمدرضا دعایی که در شماره ۳۴۸۴ پنجشنبه سه مرداد ۱۳۹۸ این روزنامه به چاپ رسید ضمن تقبیح مقاومت سازمانی شکل گرفته، بخشنامه مزبور را در راستای تحقق قانون خدمات کشوری خواند، مقاومت در برابر اجرای آن را موجب کاهش کارآمدی و قانونمداری دانست و استحصال درآمد با عنوان جانشین را به منزله کسب درآمد نامشروع نامید.
با وجود اصرار ساختاری بر اجرای بخشنامه، به دلیل تنوع و گستردگی فعالیت دستگاههای اجرایی بهویژه وزارتخانههای کشور حذف پست قائم مقام نهتنها موجب چابکی سازمانی نمیشد بلکه وزرا را بیشتر درگیر روزمرگیهای سازمانی میساخت و فرصت تحول و پیگیری پیشرفت برنامههای سازمانی را از ایشان میگرفت. همین مسئله باعث شد از آغاز به کار دولت سیزدهم مطالعه کارشناسی اصلاح این بخشنامه در دستور کار قرار بگیرد.
بر اساس استدلال فوق و با توجه به گستردگی وظایف و تعدد عضویت وزرا و رؤسای سازمانهای مستقل زیر نظر رئیس جمهور در شوراها و کمیسیونها و به منظور افزایش سرعت و دقت در ایفای امور محوله، در بخشنامه ۲۹۹۸ به آنها اجازه داده شد بخشی از وظایف قابل واگذاری خود را با شرایط زیر به یکی از معاونان یا مقامات همتراز آنها با عنوان «جانشین» تفویض کنند. فرصتی که از آن تاریخ در برخی وزارتخانهها مورد استفاده قرار گرفتهاست. از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا کنون در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (۲۷ فروردین ماه) و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۲۰ اردیبهشت ماه) یکی از معاونین به عنوان جانشین در امور مشخصی معرفی شدهاند.
با فرصت ایجاد شده از ابلاغ بخشنامه انتصاب جانشین، همه وزارتخانهها و دستگاههای مشمول میتوانند به نحو مقتضی از ظرفیت آن بهرهمند شوند. در این بین وزارتخانههای متولی بخش فرهنگ نیز بایستهاست که به منظور افزایش انسجام و یکپارچگی سازمانی با تدوین شرح وظایف مشخص برای جانشین، اهتمام به پیگیری طرح تحول وزارتخانه خود و دولت سیزدهم را افزایش دهند. چرا که حوزههای فرهنگی به دلیل ماهیت کیفی کار نیازمند ممارست مشارکتی بیشتر میان مدیران، کارشناسان و ذینفعان است و نقش جانشین در همکاری پیشبرد امور به همین دلال بارزتر است.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش بسیطی در حوزههای فرهنگی، هنری و رسانهای کشور داشته و در دولت سیزدهم که داعیهدار استفاده از ظرفیت جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی است؛ جایگاهی راهبردی در نیل به اهداف مدنظر قوه اجرایی کشور دارد. علاوه بر آنکه جایگاه فرهنگ در تقویت سرمایههای اجتماعی که امروزه به شدت مورد هجمه قرار گرفته و برای استقرار نظام مستمر پیشرفت عنصر کلیدی است انکار ناپذیر است و جامعه امروز به برنامه ریزی و پایش و اصلاح مؤثر در این حوزه نیازمند است.
از جمله سوابق اجرایی او میتوان به جانشینی بنیاد فرهنگی خاتم الاوصیاء (عج)، مدیر عاملی مجموعه فرهنگی سرچشمه (یادمان شهدای هفتم تیر)، جانشین سازمان بسیج هنرمندان کشور، معاون توانمند سازی و امور استانهای سازمان هنری رسانهای اوج اشاره کرد با درک اهمیت فرهنگ تردیدی نیست که بازطراحی نظام اختیار و مسئولیت و کنترل مدیریت در وزارت ارشاد متناسب با شرایط امروز کشور امری است که نمیبایست از نگاه متولیان آن به ویژه وزیر ارشاد مخفی بماند. به نظر میرسد انتصاب سید محمد هاشمی از سوی وزیر ارشاد نیز با این درایت صورت گرفته باشد. جانشین وزارتخانه بر اساس حکم وزیر مسئولیت «هدایت ستاد هماهنگی و پیشرفت محتوایی برنامههای تحول دولت مردمی»، «برنامه هفتم توسعه کشور»، «برنامه تحولی وزارتخانه»، «پیشبرد اجرای اولویتهای ابلاغی سال ۱۴۰۲»، «راهبری و فعالسازی گروههای اندیشهورز و راهبردی در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه» و «هدایت حوزه برنامهریزی راهبردی وزارتخانه» را بر عهده خواهد داشت.
سوال مهم آن است که آیا سید محمد هاشمی گزینه مناسبی برای انجام وظایف ارجاع شده از سوی وزیر ارشاد هست؟ مرور سوابق و عملکرد او بهترین معیار برای پاسخ به این پرسش است. آن گونه که در سایت وزارت ارشاد درج شده از جمله سوابق اجرایی او میتوان به جانشینی بنیاد فرهنگی خاتم الاوصیاء (عج)، مدیر عاملی مجموعه فرهنگی سرچشمه (یادمان شهدای هفتم تیر)، جانشین سازمان بسیج هنرمندان کشور، معاون توانمند سازی و امور استانهای سازمان هنری رسانهای اوج اشاره کرد. هاشمی همچنین در مقطعی مسئول ستاد رسانهای روایت جهاد جبهه فرهنگی اجتماعی انقلاب اسلامی قرارگاه بقیة الله الاعظم (عج) و عضو شورای طرح و برنامه بنیاد روایت فتح بوده است. عضویت در شورای راهبردی معاونت استانهای حوزه هنری کشور و عضو شورای مرکزی سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی کشور از دیگر سوابق سیدمحمد هاشمی است.
هاشمی جوانترین معاون وزیر ارشاد و متولد نیمه دهه شصت است و پیش از این مسئولیت معاونت حقوقی، امور مجلس و استانهای وزارت ارشاد را برعهده داشت. در میان سوابق او حضورش در بنیاد فرهنگی خاتم و مدیریت مجموعه سرچشمه بیشتر در خاطر فعالان عرصههای فرهنگی کشور باقی مانده است.
تغییر در ساختار بنیاد سرچشمه و تبدیل آن به پاتوق برنامههای جبهه فرهنگی انقلاب موجب شد تا هماهنگی و همدلی افزایش یافته و امکان حضور و پیگیری موضوعات فعالان جبهه در تهران تقویت شود. ویژگی مدیریتی وی در آن مقطع به جای تلاش بر برگزاری برنامههای مستقل با عنوان بنیاد سرچشمه، بستر سازی برای شکلگیری و برگزاری برنامههای بخشهای مختلف جبهه فرهنگی انقلاب و تقویت نقش قرارگاهی این مجموعه بود. نقشی که با وجود نیاز محسوس آن به دلیل بازتاب رسانهای محدودی که برای فرد و جایگاهش ایجاد میکند کمتر مورد توجه مدیران فرهنگی قرار میگیرد. انتخاب پر کردن خلاءهای ساختار مدیریت فرهنگی به جای قرار گرفتن در پیشانی عملیات و معرفی فرهنگی حتماً با توجه به آورده رسانهای کمتری که دارد، اغلب مطلوب به شمار نمیآید و انتخاب آن داوطلبان کمتری دارد. اگر چه در میان مدت محوریت درون گفتمانی فرد و مجموعه تحت مدیریت او را تقویت میکند.
حضور هاشمی در وزارت ارشاد نیز با همین شاخصه شخصیتی شناخته میشود. هاشمی هم به دلیل تجربه موفق سرچشمه و هم با توجه به اعتماد وزیر ارشاد همین رویه را در مقطع معاونت مجلس و استانهای وزارت در پیش گرفت و بر اساس راهبردهای وزارتخانه بر تحول سیاستها و بافت مدیران کل ارشاد استانها بر اساس شاخصهای مورد نظر دولت سیزدهم متمرکز شد. ایجاد فرصت برای حضور فعالان جبهه فرهنگی در بدنه استانی وزارت ارشاد که از اصلی ترین زمینههای بروز خلاقیت فرهنگی هنری در سطح کشور است و میتواند منبع رشد نظام محاسباتی انقلاب اسلامی باشد نقشی است که وزارت ارشاد دولت سیزدهم با وکالت محمد هاشمی در انجام بدون هیاهوی آن موفق عمل کردهاست.
هاشمی در چالشهای میان دستگاهی و در تعامل با فعالان صنایع خلاق نظیر سکوهای تولید محتوای نمایشی در فضای مجازی نیز نشان داد که اگر چه مرز بندی محتوایی روشنی دارد و معتقد است مسئولیتپذیری اجتماعی کنشگری در عرصه فرهنگ اولین شاخصه حضور در این حوزه است که نمیباید در هیجانات اجرایی آن را فراموش کرد اما، در عین حال ایجاد فضای رشد و صبر بر خطای غیر عمد تولیدکنندگان محصولات فرهنگی لازمه مدیریت این عرصه است.
هرچند روزهای گذشته در برخی رسانهها، شایعه جابجایی وزیر ارشاد و حضور او در جایگاه دیگری در دولت سیزدهم به عنوان دلیل انتصاب هاشمی به جانشینی وزارتخانه مطرح شد؛ لیکن به نظر میرسد این مزیت شخصیتی و مدیریتی هاشمی است که او را از نظر وزیر ارشاد مناسب جانشینی در پیگیری راهبردهای تحولی وزارت ارشاد نمودهاست. فردی که بدون تلاش در بازنمایی شخصی خود معطوف بر پیگیری ماموریتهایش بودهاست و نشان داده هم زمان به مجموعهای که در آن مشغول به فعالیت است، مصالح اجتماعی و آرمانهای جبهه انقلاب پایبند است. حکم اخیر فرصتی است که در صورت پایبندی هاشمی به رویههای مدیریتی که او تا به امروز داشته است میتواند همزمان موجب تعالی سازمانی وزارت ارشاد شود و فرصتی برای تقویت جبهه فرهنگی انقلاب باشد.
کد خبر 5788014 زینب رازدشت تازکندمنبع: مهر
کلیدواژه: محمدمهدی اسماعیلی سازمان اداری و استخدامی کشور جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی سازمان بسیج هنرمندان کشور انقلاب اسلامی ایران برنامه هفتم توسعه کشور محمد مهدی اسماعیلی سید محمد هاشمی سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نمایشگاه کتاب تهران کتاب و کتابخوانی انقلاب اسلامی ایران دفاع مقدس معرفی کتاب نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ترجمه آزادسازی خرمشهر ایالات متحده امریکا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انقلاب ایران علی رمضانی جبهه فرهنگی انقلاب بنیاد فرهنگی خاتم انقلاب اسلامی وزارت خانه ها عنوان جانشین وزارت ارشاد دولت سیزدهم وزیر ارشاد محمد هاشمی قائم مقام رسانه ای استان ها بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۱۱۵۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جزئیاتی از طرحهای مطالعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
رئیس مرکز طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جزئیاتی از طرحهای در درست اجرای این مرکز ارائه کرد و گفت: امیدوارم به سرانجام رسیدن طرحهای ملی، انقلابی در ساحت تولید دادههای فرهنگی کشور رقم زده و دست سیاستگذاران این حوزه را از حیث سیاستگذاری پر کند.
به گزارش ایسنا، نشست خبری مرکز طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز با حضور صابر جعفری کافیآباد (رئیس مرکز) و سجاد یاهک (معاون مرکز) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
در ابتدای این نشست صابر جعفری درباره تحولات ساختاری و فنی مرکز طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: در این دو سالی که مسئولیت مرکز طرحهای ملی را عهدهدار شدهام، تصور میکنم انقلاب یا دستکم تحول بسیار عمیقی در مکانیزم پیمایشهای ملی مربوط به حوزههای مختلف ساحت فرهنگی رقم خورده است.
وی افزود: پیش از این مدت، حدود یک دهه شاهد رکودِ داده در این مرکز بودیم که در این دو سال این مرکز احیا شد. به عبارت دیگر این تغییر را، محصول شجاعت دولت محترم و البته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حرکت در مسیر برنامهریزی و سیاستگذاری مبتنی بر ارزیابیهای علمی از فرهنگ کشور میدانم.
جعفری با تاکید بر اینکه این احیا با دو تحول جدی در دو محور مهم دنبال شد، بیان کرد: سالها به دلیل تعطیلی این مرکز در دولتهای نهم و دهم و اقتضائات آن، این مرکز تبدیل به دبیرخانه انجام طرحهای ملی شده و ساختار انجام طرحهای ملی دچار فروپاشی شده بود. در این سالها انجام طرحهای ملی از سوی نهادی انجام میشد که رئیس دفتر از سوی آن مأمور شده بود. بعد از ایام کرونا از طریق ارزیابی کارشناسی طرحهای انجامشده با یک شورای علمی متشکل از اساتید دانشگاههای مختلف کشور، به این نتیجه رسیدیم که پیشرفت کار مطابق با مفاد قرارداد منعقد شده بین دفتر طرحهای ملی و مجریان نیست.
وی افزود: از اینرو با مجریان جدیدی که از اساتید دانشگاههای درجه یک کشور هستند، قراردادها منعقد و انجام طرحها به راه افتاد. در این تحول جدید، دفتر طرحهای ملی در متن اجرای طرحهای ملی و کل فرآیند انجام طرحها در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات قرار گرفت. تغییر دوم در این زمینه، کاهش مدت زمان انجام طرحها از طریق استفاده از اساتید برجسته علمی انجمنشناسی در هر استان و نیز هزینه مالی آن به نصف مبلغ موارد پیشنهادی بنگاههای جمعآوری داده بود.
وی با اشاره به موضوع دلمشغولی نسبت به کیفیت دادهها در طول تاریخ، اظهار کرد: یکی از تغییرات در طول تاریخ پیمایشها در جهان، دلمشغولی نسبت به دادههایی است که پشتوانه سیاستگذاری قرار میگیرند. بعد از ورود ما به دفتر طرحهای ملی برای اولینبار و با توجه به پیشرفت پلتفرمهای انجام پرسشنامه، همه پرسشنامهها اعم از میدانی و تلفنی را به شیوه بسیار نظاممند شنود میکنیم و به محض دریافت خطا، آن پرسشنامه و در صورت لزوم آن پرسشگر را کنار را میگذاریم.
جعفری ادامه داد: به عبارت دیگر کیفیت جمعآوری دادهها دائماً بهصورت نظاممند پایش میشود. مشکل دیگر در این زمینه، «عدم پاسخگویی» است که در سالهای اخیر میزان آن افزایش یافته است. نرخ عدم پاسخگویی در برخی پیمایشهای اخیر بسته به میزان حساسیت آنها، به ۵۰ درصد میرسد و نوعاً آنچه تحت عنوان نتایج پیمایشها منتشر میشود، مربوط به بخشی است که افراد حاضر به پاسخگویی شدهاند. در گزارشهای رسمی مرکز طرحهای ملی علاوه بر گزارش از پاسخگویان، گزارش تفصیلی از عدم پاسخگویان ارائه میشود تا امکان تفسیر روشن از دادهها در اختیاز مخاطب قرار گیرد.
رئیس مرکز طرحهای ملی به پیمایشهای معوق و جدید انجام شده در این مرکز اشاره و خاطرنشان کرد: زمانی که مسئولیت این دفتر را عهدهدار شدم، ۶ پیمایش ملی بر زمین مانده وجود داشت که علیرغم مشکلات بودجهای پژوهشگاه، با تلاش همکاران آنها را به راه انداختیم که مهمترین آنها، موج چهارم ارزشها و نگرشهای ایرانیان بود که اواخر آذر ۱۴۰۲ آغاز و گزارش ملی آن در اواسط زمستان ۱۴۰۲ ارائه شد و برای اولینبار فعالانه در مدت بسیار کوتاه ۲ الی ۳ ماهه، از آن رونمایی کردیم. دادهها و برشهای استانی این پیمایش مهم و تأثیرگذار نهایتاً تا اواسط خردادماه، در اختیار شورای فرهنگ عمومی و استانها قرار خواهد گرفت که امیدوارم به بصیرت سیاستگذاران حوزه فرهنگی بیفزاید.
وی افزود: از دیگر پیمایشهای بسیار مهم، «پیمایش نگرانیهای ایرانیان نسبت به مهاجران افغانستانی» بود که با توجه به حساسیتهای سیاستگذاری وقت نسبت به مهاجران افغانی، انجام این پیمایش کمکی بنیادی به بدنه سیاستگذاری کشور بود. همچنین پیمایشهای «سبک زندگی ایرانیان» و «وضعیت استفاده از شبکههای مجازی و ابعاد زندگی کاربران» در حال انجام هستند. همچنین پیمایشهای دیگری در دستور کار قرار دارند که عبارتند از: پیمایش هویت ملی ایرانیان با اجرای دکتر اردشیر انتظاری، طراحی نقشه خلقیات ایرانیان با اجرای دکتر صبوریان، آرزوهای جوانان با اجرای دکتر علیرضا حدادی و همکاری مرکز طرحهای ملی.
جعفری بیان کرد: علاوهبر این موارد، پیمایشهای معنیداری در سالهای آتی انجام خواهد شد که سنجش وضعیت فرهنگ عمومی ایرانیان، سواد تاریخی ایرانیان و سواد فرهنگی ایرانیان از آن جملهاند. پیمایشهای «خانواده» به سفارش وزارت کشور و «سبک زندگی نوجوانان» از دیگر پیمایشهای در دستورکار هستند که امید است منابع مالی آنها تأمین شود.
وی در پایان اضافه کرد: امیدوارم به سرانجام رسیدن این طرحهای ملی، انفجار و انقلابی در ساحت تولید دادههای فرهنگی کشور رقم بزند و دست سیاستگذاران این حوزه را از حیث سیاستگذاری پر کند.
در ادامه این نشست سجاد یاهک - معاون مرکز طرحهای ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با بیان اینکه درست اجرا کردن یک پیمایش، مهمترین بخش یک داده است، اظهار کرد: اگر این مهم مخدوش شود و پرسشنامه، طرح فنی آن، نظارت بر آنها و ... معیوب باشد، کل این چرخه معیوب خواهد شد. از این رو دفتر طرحهای ملی خیلی تلاش کرد که این زیرساخت اساسی را فراهم کند و مسئولیت گردآوری داده و راهبری آن را خود بر عهده گیرد. این کار از مهمترین اقدامات بود که قطعاً اهمیت دادههای آن طی سالهای آتی روشن خواهد شد. ما در این دفتر ریلگذاری خوبی انجام دادیم که تاکنون ۴ پیمایش ملی انجام شده و ۸ پیمایش دیگر نیز در دستور کار قرار دارد.
انتهای پیام